केसातील कोंडा

केसातील कोंडा :

प्रत्येकाच्या डोक्यात कमी अधिक प्रमाणात कोंडा होत असतो. हे नैसर्गिक आहे, विकार नाही. थोड्या प्रमाणात होणारा कोंडा डोके नियमित धुतल्यानं निघून जातो. त्यावर औषधोपचार करण्याची गरज नसते. काही स्त्रियांना कोंड्याचा त्रास मोठ्या प्रमाणात होतो. अशा स्त्रियांनी डोके आठवड्यातून किमान दोन वेळेला धुवावे. डोक्यावर तेल लावू नये. कोंडा अधिक वाढल्यास त्यापासून डोक्यावर खवडा होऊन त्यामुळे केस गळू लागतात. डोके धूण्याकरिता रिठा, शिकेकाई आणि शॉम्पू यांचा नेहमी वापर करतात. सेलीनियम सल्फाइडमुक्त शॉम्पू हा कोंडा कमी करण्याचा उत्त्म मार्ग होय. प्रथिन शॉम्पू किंवा एगशॅम्पू या महागड्या शॉम्पूपेक्षा साधा शॉम्पू किंवा रिठा आणि शिकेकाई सर्व सामान्य जनतेला तितकीच उपयोगी पडतात. कोंडा वरचेवर होत असतो. त्यामुळे डोके वारंवार धुवावे लागते. कोंडा होण्याचं प्रमाण वयोमानाप्रमाणं कमी होत जात. डोके वेळोवेळी धुतल्यानंतर देखील कोंडा काही ठिकाणी डोक्यावर चिकटून असतो. अशावेळेला केस कापून बारीक करणे हितावह असते. चिकटून बसलेला कोंडा विरघळून टाकण्याकरिता त्वचारोग तज्ज्ञ काही विशिष्ट औषधं देत असतात.

आपल्या डोक्यावरील अगणित केस एका ठराविक चक्रात फिरत असतात. वाढणारे केस, स्थितप्रज्ञ केस आणि गळून पडणारे केस असे हे चक्र असते आणि प्रत्येक केस या फेरीतून जात असतो. डोक्यांवरील ९० टक्के केस रो ०.३५ मि.मि या वेगानं वाधत असतात. तर १० टक्के केस स्थितप्रज्ञ अवस्थेमध्ये असतात. एक टक्का किंबहुना त्याहूनही कमी केस गळण्याच्या मार्गी दिसून येतात. शास्त्रीय पाहाणीमध्ये असं आढळून आलं आहे की, आपले केस ३ ते ७ वर्षांपर्यंत वाढत असतात. ३ महिने स्थितप्रज्ञ बनतात. आणि २ आठवडे गळण्याच्या अवस्थेमध्ये दिसतात. केसाचं असं चक्र आहे आणि म्हणूनच आपले केस कापले नाहीत, तरीसुद्धा त्यांची लांबी नितंबापर्यंत क्वचितच पोहोचते. तसंच केसांच्या चक्रातील गळणारे केस रोज साधारणपणे २०-४० पर्यंत गळून पडतात. यानं विचलीत होण्याच कारण नाही. हे नैसर्गिक आहे आणि गळलेले हे केस परत उगवतात.

स्त्रियांच्या मासिक पाळीत नेहमीपेक्षा जास्त केस गळतात. प्रसूती नंतर किंवा दीर्घ मुदतीच्या तापानंतर साधारणपणे ३-६ महिन्यांनी अचानक खूप प्रमाणात केस गळून पडतात. याचं कारण वाढण्याच्या स्थितीत असलेले बरेचसे केस आपला मार्ग बदलून गळण्याच्या मार्गाला लागतात. परंतु या केसांची मुळे शाबुत राहिल्यास हे केस नंतर दिसू लागतात हे सुद्धा नैसर्गिक आहे.

केसांचे इतर विकार :

डोक्यावर होणारा खबडा, बुरशीचे रोग, पुवाने भरलेले खांडके यामुळे केस गळतात आणि टक्कल दिसू लागते. शरीरामध्ये फोफावत असलेल्या कर्करोगासारख्या रोगांमुळे डोक्यावरील केस कमी होऊ लागतात. या सर्व रोगांवर उचित उपाय केल्यानंतर हे रोग बरे होतात आणि नंतर केस पुन्हा उगवू लागतात.पुंजक्या पुंजक्याने केस गळण्याचा आणखी एक प्रकार आहे. ठराविक भागातील सर्वच केस गेल्याने तिथं टक्कल पडतं. शरीरामध्ये काही बिघाड झाल्यास असा प्रकार होण्याची शक्यता असते. बऱ्याच वेळा असा काही बिघाड दिसून येत नाही. तरीसुद्धा केस गळून पडतात. योग्य उपचारानंतर पडलेलं टक्कल केसांनी भरून येते.डोक्यावरील कातडी अग्नीमुळे भाजल्यानंतर, क्ष किरणे अमर्यादित दिल्याने किंवा डोक्यावर होणाऱ्या गंभीर आजारानंतर देखील केस गळून पडतात. या प्रकारामध्ये कातडीबरोबरच केसांचे समूळ उच्चाटन होतं आणि केस परत येऊ शकत नाहीत. अशा प्रकारामुळे पडलेले टक्कल केसाम्चा टोप वापरून किंवा केशारोपण (Hair Transplant) करून झाकता येतं.