केस म्हणजे काय ?

केस म्हणजे काय ?

वैद्यकीय दृष्ट्या केस आपल्या त्वचेचाच एक भाग आहे. केस आणि नखे केराटीन नावाच्या पाण्यात न विरघळणाऱ्या प्रथिनापासून तयार होतात. प्रत्येक केसाचे मूळ आंतरात्वचेमध्ये रुजलेले असते. फक्त केसांचे मूल सजीव असते व बाकी भाग निर्जीव असतो. यामुळेच केस कापले तरी दुखत नाहीत आणि रक्तही येत नाही. केसांच्या मुळापासून पेशी वरवर येतात आणि या पेशीपासून केस तयार होतात. आपल्या शरीरावरील केसांचे काही प्रकार आहेत. नवजात अर्भकाच्या अंगावर दिसणारे केस कालांतराने गळून पडतात. हात पाय, ओठ वगैरे भाग वगळता आपल्या शरीरावर मऊ मुलायम फिकट सोनेरी अशी लव असते. डोक्यावर मात्र गडद रंगाचे जाड आणि राठ केस असतात. केस गळून पडताना, विशेषतः टक्कल पडण्याच्या वेळी आपल्या डोक्यावरील केस मऊ आणि बारीक होतात आणि सरतेशेवटी गळून पडत असतात. किशोरावस्थेतून यौवनात विशिष्ट जागेवरील लव राठ जाड व काळसर दिसू लागते.

वरून ढोबळमानानं पाहिल्यास डोक्यावरचे केस सारखेच वाटतात. परंतु सूक्ष्मदर्शक यंत्रानं पाहिल्यास केसामध्ये अनेक फरक दिसतात. चपटे केस, बांबूसारखे वाटाणारे, आड्या किंवा उभा छेद गेलेले केस वगैरे. बहुधा केसाच्या एका मुळांपासून एकच केस बाहेर येतो. कधी कधी मात्र एकाच मुळातून दोन किंवा अधिक केस उगवलेले दिसतात.